5434 Sayılı Kanuna Göre Borçlanma ve Sigortalılık Başlangıç Tarihi
1. Borçlanma ve Sigortalılık Başlangıç Tarihi:
Kanun Maddesi: 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 5. Maddesi:
"Borçlanma işlemi, yalnızca sigortalılık sürelerine etki eder, başlangıç tarihi üzerinde herhangi bir değişikliğe neden olmaz."
Bu düzenleme, sigortalıların borçlanma işlemleri ile sadece hizmet sürelerini artırabileceklerini, ancak sigortalılık başlangıç tarihinin değişmeyeceğini ifade eder. Dolayısıyla, borçlanma yalnızca emeklilik yaşını dolaylı olarak etkiler, ancak emeklilik tarihini öne çekmez.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Geçici Madde 7:
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici Madde 7’sinde şu ifadeye yer verilmiştir:
"Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar 506, 1479, 5434, 2925, 2926 sayılı kanunlar ile bu Kanunla mülga 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre sandıklara tabi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları kanun hükümlerine göre değerlendirilir."
Bu düzenleme, sigortalıların geçmişteki hizmet sürelerinin, borçlanma ve ihya edilen sürelerin hesaplanarak değerlendirileceğini belirtir, ancak sigortalılık başlangıç tarihi üzerinde değişiklik yapmaz.
2. Borçlanmanın Sigortalılık Başlangıç Tarihine Etkisi:
- Borçlanma işlemi, sigortalının ilk sigortalılık tarihini değiştirmez. Yalnızca hizmet süresine etkisi vardır.
- Bu düzenleme, borçlanmanın sigortalının toplam hizmet süresini artırdığı anlamına gelir. Ancak, borçlanma başlangıç tarihini değiştirmez.
- Borçlanma, sigortalının emeklilik yaşını etkileyebilir, fakat emeklilik tarihini öne almaz.
3. Borçlanmanın Emeklilik Yaşına Etkisi:
Borçlanma, sigortalının prim ödeme süresiyle doğrudan ilişkilidir. Bu da, sigortalının emeklilik yaşını etkileyebilir. Ancak, borçlanma işlemi sigortalının ilk tescil tarihini değiştirmez.
Borçlanma, sadece sigortalının hizmet süresini artırır ve emeklilik yaşını etkiler.
4. 23.05.2002 Tarihindeki Düzenlemenin Etkisi:
23 Mayıs 2002 tarihindeki düzenleme, sigortalıların emeklilik yaşını, hizmet sürelerine göre belirler. Bu düzenleme ile, hizmet süresini tamamlamaya ne kadar az süre kalmışsa, sigortalının emeklilik yaşı o kadar erken belirlenir.
Kadın İştirakçiler İçin Emeklilik Şartları:
- 20 fiili hizmet yılını tamamlayan ve 58 yaşını dolduran kadınlar emekli olabilir.
- Çeşitli hizmet süreleri eksikliklerine göre yaş şartı belirlenir.
Erkek İştirakçiler İçin Emeklilik Şartları:
- 25 fiili hizmet yılını tamamlayan ve 60 yaşını dolduran erkekler emekli olabilir.
- Erkekler için emeklilik yaşları da çeşitli hizmet sürelerine göre erken belirlenebilir.
5434 sayılı Kanun’a göre 23 Mayıs 2002 tarihi, erkek ve kadın sigortalılar için emeklilik şartlarının belirlendiği önemli bir tarihtir. Bu tarihten önceki hizmet süresi, emeklilik yaşını etkileyebilir.
Kadın İştirakçiler
23.05.2002 Tarihindeki Hizmeti |
Hizmet Eksikliği Durumu |
Yaş Şartı |
20 yıl ve daha fazla |
Hizmet eksiği yok |
Yok |
18 tam yıl veya daha fazla |
2 tam yıl veya daha az |
38 |
17 tam yıl - 17 yıl 11 ay 29 gün |
2 yıldan fazla - 3 tam yıl veya daha az |
40 |
16 tam yıl - 16 yıl 11 ay 29 gün |
3 yıldan fazla - 4 tam yıl veya daha az |
41 |
15 tam yıl - 15 yıl 11 ay 29 gün |
4 yıldan fazla - 5 tam yıl veya daha az |
42 |
14 tam yıl - 14 yıl 11 ay 29 gün |
5 yıldan fazla - 6 tam yıl veya daha az |
44 |
13 tam yıl - 13 yıl 11 ay 29 gün |
6 yıldan fazla - 7 tam yıl veya daha az |
46 |
12 tam yıl - 12 yıl 11 ay 29 gün |
7 yıldan fazla - 8 tam yıl veya daha az |
48 |
11 tam yıl - 11 yıl 11 ay 29 gün |
8 yıldan fazla - 9 tam yıl veya daha az |
49 |
10 tam yıl - 10 yıl 11 ay 29 gün |
9 yıldan fazla - 10 tam yıl veya daha az |
50 |
9 tam yıl - 9 yıl 11 ay 29 gün |
10 yıldan fazla - 11 tam yıl veya daha az |
51 |
8 tam yıl - 8 yıl 11 ay 29 gün |
11 yıldan fazla - 12 tam yıl veya daha az |
52 |
7 tam yıl - 7 yıl 11 ay 29 gün |
12 yıldan fazla - 13 tam yıl veya daha az |
53 |
6 tam yıl - 6 yıl 11 ay 29 gün |
13 yıldan fazla - 14 tam yıl veya daha az |
54 |
5 tam yıl - 5 yıl 11 ay 29 gün |
14 yıldan fazla - 15 tam yıl veya daha az |
55 |
4 tam yıl - 4 yıl 11 ay 29 gün |
15 yıldan fazla - 16 tam yıl veya daha az |
56 |
3 tam yıl - 3 yıl 11 ay 29 gün |
16 yıldan fazla - 17 tam yıl |
57 |
Erkek İştirakçiler
23.05.2002 Tarihindeki Hizmeti |
Hizmet Eksikliği Durumu |
Yaş Şartı |
25 yıl ve daha fazla |
Hizmet eksiği yok |
44 |
23 tam yıl veya daha fazla |
2 tam yıl veya daha az |
44 |
21 yıl 6 ay – 22 yıl 11 ay 29 gün |
2 yıldan fazla - 3 yıl 6 ay veya daha az |
45 |
20 tam yıl – 21 yıl 5 ay 29 gün |
3 yıl 6 aydan fazla – 5 tam yıl veya daha az |
46 |
18 yıl 6 ay – 19 yıl 11 ay 29 gün |
5 yıldan fazla – 6 yıl 6 ay veya daha az |
47 |
17 tam yıl – 18 yıl 5 ay 29 gün |
6 yıl 6 aydan fazla – 8 tam yıl veya daha az |
48 |
15 yıl 6 ay – 16 yıl 11 ay 29 gün |
8 yıldan fazla – 9 yıl 6 ay veya daha az |
49 |
14 tam yıl – 15 yıl 5 ay 29 gün |
9 yıl 6 aydan fazla – 11 tam yıl veya daha az |
50 |
12 yıl 6 ay – 13 yıl 11 ay 29 gün |
11 yıldan fazla – 12 yıl 6 ay veya daha az |
51 |
11 tam yıl – 12 yıl 5 ay 29 gün |
12 yıl 6 aydan fazla – 14 tam yıl veya daha az |
52 |
9 yıl 6 ay – 10 yıl 11 ay 29 gün |
14 yıldan fazla – 15 yıl 6 ay veya daha az |
53 |
8 tam yıl – 9 yıl 5 ay 29 gün |
15 yıl 6 aydan fazla – 17 tam yıl veya daha az |
54 |
6 yıl 6 ay – 7 yıl 11 ay 29 gün |
17 yıldan fazla – 18 yıl 6 ay veya daha az |
55 |
5 tam yıl – 6 yıl 5 ay 29 gün |
18 yıl 6 aydan fazla – 20 tam yıl veya daha az |
56 |
3 yıl 6 ay – 4 yıl 11 ay 29 gün |
20 yıldan fazla – 21 yıl 6 ay veya daha az |
57 |
3 tam yıl – 3 yıl 5 ay 29 gün |
21 yıl 6 aydan fazla – 22 tam yıl |
58 |
5. Örnek Hesaplamalar:
Erkek Sigortalı Örneği:
- Doğum Tarihi: 01.07.1973
- Sigortalılık Başlangıcı: 02.08.2000
- Hizmetler:
- 1998-1999 yıllarında 540 gün askerlik
- 1997 yılında 263 gün SSK
- 1994 yılında 180 gün Bağkur
Emeklilik Hesaplaması:
- Sigortalı 02.08.2000 tarihinde işe başladığından, 23.05.2002 tarihine kadar olan hizmet süresi: 23.05.2002 - 02.08.2000 = 429 gün
- 429 gün + 540 gün askerlik + 263 gün SSK + 180 gün Bağkur = 1412 gün
- 9000 - 1412 = 7588 gün (21 yıl 28 gün)
- 23.05.2002 tarihindeki hizmeti: 3 yıl 11 ay 2 gün
- Emeklilik yaşı: 57 yaş
Kadın Sigortalı Örneği:
- Doğum Tarihi: 01.07.1973
- Sigortalılık Başlangıcı: 02.08.2000
- Hizmetler:
- 1998-1999 yıllarında 1 çocuk için 720 gün doğum borçlanması
- 1997 yılında 263 gün SSK
- 1994 yılında 180 gün Bağkur
Emeklilik Hesaplaması:
- Sigortalı 02.08.2000 tarihinde işe başladığından, 23.05.2002 tarihine kadar olan hizmet süresi: 23.05.2002 - 02.08.2000 = 429 gün
- 429 gün + 720 gün doğum borçlanması + 263 gün SSK + 180 gün Bağkur = 1592 gün
- 7200 - 1592 = 5608 gün (15 yıl 6 ay 28 gün)
- 23.05.2002 tarihindeki hizmeti: 4 yıl 5 ay 2 gün
- Emeklilik yaşı: 54 yaş
6. Sonuç:
5434 sayılı Kanun’a göre, borçlanma işlemleri sigortalının başlangıç tarihini değiştirmez. Ancak, borçlanma, sigortalının hizmet süresini artırır ve emeklilik yaşını dolaylı olarak etkiler.
- Erkek sigortalı, 23.05.2002 tarihindeki düzenlemeye göre 57 yaşında emekli olabilir.
- Kadın sigortalı ise, 54 yaşında emekli olabilir.
Bu sonuçlar, sigortalıların borçlanma işlemleriyle emeklilik yaşlarını etkileyebileceği ancak sigortalılık başlangıç tarihinin değişmeyeceğini açıkça ortaya koymaktadır.
Muhittin CUNEYDİOĞLU