Gözler Merkez Bankası'nda! Faiz kararı öncesi bilinmesi gerekenler

Yerel seçimler öncesi mart ayında enflasyon beklentilerinin yanı sıra dövize talep arttı. Ekonomi yönetimi dövize olan talebin geçici olduğunu belirtirken, spekülasyonlara karşı uyarılarda bulundu.

Merkez Bankası, mart ayında enflasyonla mücadele kapsamında ilave sıkılaştırma adımlarını hayata geçirdi. Bankaların kredi büyümesine sınırlama getiren TCMB, nakit avans kullanımını zorlaştırdı.

Uzmanlar, mart ayı enflasyon verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi halinde faiz artışı ihtimalinin güçlendiğini belirtti.

Yabancı bankalar, şubat enflasyon rakamları sonrası faiz beklentilerini güncelledi.

Deutsche Bank, Merkez Bankası'nın bu ay 500 baz puan faiz artışı yapmasının 'yüksek ihtimal' olduğunu söyledi.

Bank of America, mart ayı enflasyonuna bağlı olarak nisan toplantısında 300-500 baz puanlık faiz artışı öngörüsünde bulundu.

JPMorgan, TCMB'nin nisan ayında politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 50'ye çıkaracağını tahmin etti.

Morgan Stanley, faiz artırımı için nisan toplantısını işaret etti. Raporda Merkez Bankası'nın mart enflasyonunu görmek isteyebileceğini belirtti.

HSBC, temel faiz oranının bu yıl yüzde 45'te kalmasını beklediklerini ifade etti.

Merkez Bankası, geçen hafta piyasa katılımcıları anketini yayınladı. Ankete göre geçen ay yüzde 3,17 olan mart ayı tüketici enflasyonu (TÜFE) artışı beklentisi, bu anket döneminde yüzde 3,43'e çıktı.

Ankete göre mart ayında enflasyonun yüzde 3,43 artması bekleniyor.

Yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 42,96'dan yüzde 44,19'a yükseldi.

Türkiye'de aylık enflasyon ocak ayında yüzde 6,7, şubat ayında yüzde 4,53 artış gösterdi. Yılın ilk iki ayında enflasyon yüzde 11,23 yükselmiş oldu.

Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 36 olarak açıklamıştı.

Dolar ve euro, yerel seçim öncesi artan taleple birlikte yükselişini hızlandırdı.

Mart ayına 31,24 civarında başlayan Dolar/TL, en yüksek 32,40'ı gördü. Analistler, talebin genel seçimler ile kıyaslandığında oldukça sınırlı kaldığını belirtti.

Yerli yatırımcının döviz mevduatları geçen hafta 5,7 milyar dolar artış gösterdi. Bireysel yatırımcıların döviz mevduatları yaklaşık 3,3 milyar dolar aldı. Aynı haftada yabancı yatırımcılar ise 293 milyon dolarlık hisse senedi sattı.

TCMB, şubat ayında politika faizini beklentilere paralel yüzde 45'te sabit tutmuştu.

Fatih Karahan başkanlığında ilk toplantı gerçekleştirilirken, 8 toplantı sonra faiz artırım süreci sona ermişti.

TCMB, enflasyonun ocak ayında öngörülen şekilde yükseldiğini belirterek, "Enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır" açıklamasında bulunmuştu.

Merkez Bankası, mart ayında politika faizinin yanı sıra ek önlemlere başvurdu.

Bu kapsamda bankaların kredi büyümesine sınır getirildi. Bankalar, bireysel ve ticari krediler için yüzde 2 büyüyebilecek. Ayrıca sınıra uymaya bankalara ek zorunlu karşılık tesisi getirildi.

İlave zorunlu karşılık adımları da hayata geçirildi. Aktif büyüklüğü 500 milyar TL üzerinde olan bankalar, TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların yüzde 25'ini bloke olarak tesis edildi.

Aktif büyüklüğü 100 milyar TL üzerinde olan bankalar ise TL yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların yüzde 15'i bloke olarak tesis edecek.

Merkez Bankası, zorunlu karşılıklara üç ayda bir faiz ödenmesi uygulamasına bir aydan kısa vadedeki mevduatları da dahil etti.

Bankalar, geçen hafta kredi kartına nakit avansta taksit sınırını 12'den 3'e indirdi. Ayrıca nakit avansta limit oranları düşürüldü.

Merkez Bankası ise kredi kartından nakit borçlanmaya müdahale etti. Karar göre nakit avans faiz oranı yüzde 5'e yükseltildi ve ihtiyaç kredileri ile aynı seviyeye getirildi.

Kartlı işlemler, 8 Mart haftasında tarihi zirvesini gördü. Banka ve kredi kartı işlem adedi 324 milyonu aştı. Böylece kartlar, yılbaşı haftasından daha fazla kullanılmış oldu. banka ve kredi kartı harcamaları 251,9 milyar TL oldu. Önceki hafta 262,6 milyar TL ile rekor kaydedilmişti.

Ocak ayı perakende satış verileri, harcamaların öne çekildiğini ortaya koydu. Perakende satışlar, ocak ayında aylık olarak yüzde 2,6 yükseldi. Bu rakam, Temmuz 2023'ten bu yana en hızlı aylık artış kaydedildi.
Aylık bazda en yüksek artış elektrikli eşya ve mobilyada yaşandı. Elektrikli eşya ve mobilya satışları aylık bazda yüzde 6,1 artış gösterdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KDV’de oranın yüzde 20’nin üzerine çıkmayacağını açıkladı.

Enflasyonist yeni vergiler olmayacağını söyleyen Bakan Şimşek, kurumlar vergisi ile gelir vergisinde de artış yapılmayacağını ifade etti. Kredi kaynağını tüketime değil, üretime yönlendireceklerini anlatan Bakan Şimşek, gerekiyorsa ilave tedbirler alınacağının mesajını verdi.

Bakan Şimşek, Merkez Bankası’nın kur hedefi olmadığını ancak spekülatif dalgalanmalara karşı sessiz kalınacağı anlamına gelmediğine dikkat çekti.

TCMB Başkan Yardımcısı Osman Cevdet Akçay, yüzde 36'lık enflasyon hedefinin iddialı olduğunu belirterek, aylık enflasyondaki eğilime dikkat edeceklerini söylemişti.

Şubat ayı başındaki enflasyon raporu sunumunda konuşan Akçay, Banka'nın hangi veriye odaklanacağını şu ifadelerle açıklamıştı:

"(Yıl sonu yüzde 36 enflasyon hedefi) Bu hedefin ulaşılamaz olduğunu noktasını gördüğümüzde temel kriter; yıllık enflasyon aşağı geliyor ama aylık enflasyon ana eğiliminde düzelme durmuş. Bizim için alarm. Yıllığın aşağıya geliyor olması önemli değil. Gözlemlediğimiz göstergede gerekli iyileşmeyi görmüyorsak bizim için alarmdır, gerekli tedbirleri alırız. Nereye baktığımız yakından takip edilmeli."