Sürdürülebilir şampiyona: Euro 2024

Avrupa, Ukrayna’da Rus işgalinin getirdiği jeopolitik gerilim, iklim değişikliği, düzensiz göç baskısı, aşırı sağın yükselişi ve ekonomik sıkıntılar eşliğinde 2024 yılını endişelerle ve korkularla geçirirken, kıtanın lokomotif ülkelerinden Almanya, haziran ayında bambaşka bir heyecanı yaşayacak. Berlin Duvarı’nın yıkılması ve Soğuk Savaşın sona ermesinin ardından ilk kez bir Avrupa Futbol Şampiyonası Almanya’da düzenleniyor. 1988’de düzenlenen, Hollanda ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği arasındaki efsaneler kategorisine giren finalin de yaşandığı turnuvadan 36 yıl sonra meşin yuvarlak Almanya’ya geri döndü.

Biletlere 20 milyon talep geldi

14 Haziran’da Münih’te Almanya’nın, İskoçya ile karşılaşmasıyla başlayan Euro 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’na aralarında Türk Milli Futbol Takımının da olduğu 24 takım katılma hakkı kazandı. 10 şehirde yapılacak 52 karşılaşma sonunda 14 Temmuz’da oynananacak final maçıyla sona erecek. Bir ay sürecek turnuvada, 24 milli takım 6 gruba ayrılmış durumda. Satışa sunulan 2,7 milyon bilete 20 milyondan fazla talep geldiği biliniyor. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği’nin (UEFA) yaptığı açıklamaya göre bilet talepleri yalnızca Avrupa ile sınırlı kalmadı ve başta Kuzey Amerika olmak üzere birçok kıtadan talep geldi. Sadece maçları stadyumlardan izleyecek taraftarlar değil ayrıca şampiyonanın havasını deneyimlemek için 7 milyon kişinin bir ay boyunca Almanya’ya akın etmesi bekleniyor.

Trenle seyahate özel indirim

Sadece taraftar hareketliliğini ya da stadyumlarda enerji tüketimini azaltmakla sınırlı değil sürdürülebilirlik stratejisi. Avrupa içinden Almanya’ya seyahat yapacak taraftarları ve futbolseverleri daha karbon dostu ulaşım yollarına yönlendirmek amacıyla çeşitli özendirici adımlar atılmış durumda. Taraftarları düşük fiyatlı havayolu şirketlerinden tren yoluna yönlendirme amacıyla Interrail kullanımlarında yüzde 25’lik bir indirim UEFA tarafından devreye alındı. Yine ev sahibi şehirler arasında trenle seyahati teşvik etmek için 29 avroluk bir indirimli bilet de satışa sunuldu. Ayrıca Almanya devlet demiryolları şirketi Deutsche Bahn, yüksek hızlı tren seferlerinde maç günleri için 10 bin koltuk sözü de verdi. Yine turnuvaya katılacak milli takımlara seyahatlerinde düşük emisyona sahip araçları kullanma tavsiyesinde bulunuldu.

Dostluk ve fair-play kazansın

Tüm bunların yanında rekabetin sahada kaldığı, dostluğun ve fair-play’in sürdürülebilir olduğu bir turnuva en büyük dileğimiz. Tabii İngilizlerin de dediği gibi “Futbol 11 kişiyle oynanan ve sonunda Almanların kazandığı bir oyun” mu? bunu da turnuva sonunda göreceğiz. 18 Haziran’da ilk maçını Gürcistan ile oynayacak Türk Milli Futbol Takımına da başarılar dilerim. İnşallah sonu 14 Temmuz’da kupayı kaldırmak olur.

Almanya, ‘sürdürülebilirlik’ temasını merkeze yerleştirdiği Euro 2024’te aynı zamanda devasa bir ekonomik geliri de kasasına koymaya hazırlanıyor. Ülke içinde yerli ve yabancı turizm hareketliliğinin 250 milyon dolarlık ekstra turizm getirmesi hesaplanıyor. Ancak buzdağının altında çok daha büyük bir gelir bulunuyor. Turnuvanın bugüne kadar UEFA tarafından düzenlenmiş en yüksek gelirlerden birine ulaşması bekleniyor. 13 küresel markanın ve dört yerli markanın katılımıyla sponsorluk gelirlerinin 2,5 milyar avro’yu bulması bekleniyor. Tabii bu rakamlara turnuva sırasında yapılacak tekstil ürünleri satışı gibi ekstra gelirler dahil edildiğinde rakam daha da büyüyor.

Futbola Energiewende standardı

Bir futbol ülkesi olan Almanya’nın düzenlenen turnuva için en büyük iddiası ise sadece kupayı kaldıran taraf olmak değil. Almanya Futbol Federasyonu ve UEFA, turnuvanın, çevresel boyutuyla “sürdürülebilirlik” standartlarında bir organizasyon olmayı öne çıkartmış durumda. Futbol turnuvasının tüm aşamaları da sürdürülebilirlik temasına uygun olarak planlandı. Euro 2024, Almanya’nın Energiewende stratejisinin uluslararası futbola uygulanmasını içeriyor. Söz konusu strateji, düşük karbonlu, çevreye duyarlı, güvenilir ve uygun fiyatlı enerjiye geçişi ifade ediyor ve yenilenebilir enerjiyi öne çıkartıyor. Bu çerçevede Alman Futbol Federasyonu ve UEFA, onbinlerce taraftarın hareketliliğini hesaplayarak, mevcut grupları ulaşımın en kısa olacak şekilde düzenledi. Turnuva süresince karbon salınımının yüzde 80’inin taraftar hareketliliğinden oluşması bekleniyor. Bu oranı minimize etmek için turnuvanın organizatörleri taraftarlar ve takımlar için mesafeleri mümkün olduğunca kısa tutmak amacıyla gruplar aşamasında takımlar ve maç yerleri güney (Frankfurt, Münih, Stuttgart), batı (Dortmund, Düsseldorf, Frankfurt, Gelsenkirchen, Köln), kuzey/doğu (Berlin, Hamburg, Leipzig) olarak bölgesel kümelere ayrıldı. Ayrıca Alman Futbol Federasyonunun enerji tasarruflu stadyumlar ilkesi gereği dönüştürülen futbol sahaları da turnuva için özellikle terci edildi.

Euro 2024 öncesi dev şirketler arasında yaşanan mücadelede deprem etkisi oluşturan bir gelişme de yaşandı. 77 yıldır Alman Milli Takımı’nın forma sponsoru olan Adidas, Atlantik Okyanusu’nun ötesinden gelen bir hamle ile adeta yıkıldı. ABD’nin dev spor giyim şirketi Nike’ın, 2027’den itibaren Almanya Milli Futbol Takımı’nın forma sponsorluğunu yıllık 100 milyon dolar karşılığı aldığı haberi, Euro 2024 öncesi atılan ilk gol olarak değerlendirildi. Amerikalı şirketin, Adidas’ın iki katı bir teklifle Alman Futbol Federasyonu’nun kapısını çaldığı ve borç sorunları yaşayan federasyonun bu teklife karşılıksız kalamadığı belirtildi. 2034’e kadar sürecek bu ortaklığın ardından Adidas’tan karşı bir hamle gelecek mi, hep birlikte bekleyip göreceğiz.

Pastadan Milli Takımlar da pay alacak

Tabii bu büyük pastadan hem milli takımlar hem de Euro 2024’e futbolcularını gönderen kulüpler de paylarını alacak. UEFA’nın bildirdiğine göre 24 milli takım 331 milyon avroluk pastayı başarılarına göre paylaşacak. Turnuvaya katılmaya hak kazanan her milli takım 9,25 milyon avroluk bir geliri kasalarına attı. Ayrıca grup aşamasında her galibiyet için 1 milyon avro, beraberlik için de 500 bin avro gelir elde edecekler. Euro 2024’te şampiyon olan ekip ise 8 milyon avro daha kazanacak. Günün sonunda turnuvada tüm maçlarını kazanıp şampiyon olacak milli takım toplam 28,5 milyon avroyu elde edecek. Ayrıca UEFA, futbolcularını turnuvaya gönderen kulüpler arasında 240 milyon avroyu pay edecek.