Mason Şifresinden Jefferson Çarkı’na: Tarihi Şekillendiren 7 Önemli Şifreleme Yöntemi

Şifreler insan yaşamının ayrılmaz ve hayati öneme sahip parçaları arasında yer alıyor. Çeşitli harfler, rakamlar ve sembollerden oluşan şifrelerimiz, dijital cihazlarımızı, banka hesaplarımızı ve kişisel bilgilerimizi güvende tutmamızı sağlıyor. Kısacası insanlık olarak şifreleri geçmiş yüzyıllarda olduğu gibi bugün de bilgiyi korumak için kullanıyoruz. Ancak elbette geçmiş yüzyıllarda insanlar, bugünkünden çok daha farklı ve hayli ilginç şifreleme yöntemleri kullanmak zorundaydı. Öyle de yaptılar. Söz gelimi Antik Yunan döneminde elçiler, bazı gizli mesajları hiç kimse görmesin diye saçları uzamadan hemen önce kafalarına kazıtıyordu. Öte yandan Jül Sezar’dan Thomas Jefferson’a kadar pek çok önemli şahsiyetin bilgiyi gizlemek için türlü şifreleme yöntemleri kullandığı biliniyor. Kısacası şifrelerin ve dolayısıyla şifreleme yöntemlerinin tarihsel önemi muhtemelen sandığınızdan çok daha büyük. İşte Mason şifresinden Jefferson Çarkı’na tarihi şekillendiren şifreleme yöntemleri.

1. Scytale

Tarihteki hemen tüm toplumlar şifrelerin ne denli önemli şeyler olduğunun farkındaydı. Bu sebeple kendilerine özgü veya daha yaygın şifreleme yöntemlerine başvurmuşlardı. İşte Spartalılar da ilginç bir şifreleme yöntemi geliştiren topluluklar arasındaydı. Üçüncü tarafların eline geçmemesini istedikleri mesajları Scytale adı verilen bir tür silindir ile gönderiyorlardı. Bu hem şifreleme yönteminin hem de silindir benzeri aracın adıydı. Scytale daha çok askeri amaçlı bilgi alışverişi için kullanılıyordu. Silindirin içerisine yerleştiren parşömen üzerinde yazanları okuyabilmek için aleti açmak yemiyordu. Bunun için özel bir tür çubuk kullanılması gerekiyordu.

2. Sezar şifresi

Sezar şifresi, adını Antik Roma İmparatorluğu’ndaki en önemli figürlerden biri olan Jül Sezar’dan alıyor. Sezar’ın kendi geliştirdiği bu şifreleme yöntemini Galya seferi sırasında Roma’daki müttefikleri ile haberleşmek için kullandığı biliniyor. Sezar şifresi, kabaca metinlerdeki harflerin yerlerinin değiştirilmesi prensibine dayanıyor. Şifreyi çözmek için harflerin belirli bir döngüyü takip ederek yeniden dizilmesi gerekiyor.

3. Mason şifresi

18. yüzyılın Masonları mesajlarını şifrelemek için Pigpen Şifresini kullandılar. Bu harflerin yerlerini değiştirmek yerine, asıl harfin başka bir harfle temsil edildiği bir şifreleme yöntemiydi. Harfin gerçek karşılığını belirleyen bazı unsurlar vardı. İşte bu yöntem bir süre sonra Masonlar arasında yaygın şekilde kullanıldığı için Mason şifresi olarak anılır oldu.

4. XIV. Louis şifresi

Fransız kriptograflar Antoine ve Bonaventure Rossignol tarafından geliştirilen bir şifreleme yöntemi Fransa Kralı XIV. Louis tarafından sıklıkla kullanılıyordu. Bu nedenle yöntem tarihe XIV. Louis şifresi adıyla geçti. Bu şifreleme yönteminde daha önceki pek çok şifreleme yönteminden farklı olarak Fransızcadaki tek harfler yerine sayılar kullanıyordu. Böylece iletilmek istenen hassas siyasi planlar veya emirler çok daha karmaşık hale getirilebiliyordu.

5. Jefferson Çarkı

Tarihteki en ünlü şifreleme yöntemleri listemizin beşinci sırasında yer alan Jefferson Çarkı, birden fazla isimle anılıyor. Bazeries silindiri ve tekerlek şifresi bunlardan bazıları. Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk başkanları arasında yer alan Thomas Jefferson tarafından önemli yazışmalarda kullanıldığı ve onun tarafından geliştirildiği için Jefferson Çarkı olarak isimlendiriliyor. Öte yandan yönteimi Rönesans dönemindeki bazı şifreleme yöntemlerinden ilham alınarak tasarlandığı biliniyor. Jefferson, üzerinde harfler olan bir silindir tasarladı. Bu şifreleme yönteminde, gönderilen harflerin belirli bir hizada sıralanması ve yeniden düzenlemesiyle anlamlı metinler ortaya çıkıyor.

6. Enigma makinesi

Enigma Tarihteki en ünlü şifreleme yöntemleri arasında yer alıyor. İlk etapta sıradan bir daktiloyu andıran bu makine gerçekte tarihin akışını değiştiren oldukça önemli bir silah. İlk kez 1920’li yıllarda ortaya çıkan bu sıra dışı cihaz, özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Alman askerlerinin en çok önem verdiği silahların başında geliyordu. Çünkü hem iletilecek mesajların şifrelenmesi hem de düşmana ait şifreli yazışmaların deşifre edilmesi için kullanılıyordu. Kolay taşınabilen, hızlı, pratik ve neredeyse bütünüyle otomatik bir cihaz olan Enigma makinesi, bir metni kendi başına şifreleyebiliyor ve radyo aracılığıyla şifreli mesajı istenilen yere gönderebiliyordu. Daha sonra mesaj bir başka Enigma makinesi tarafından otomatik olarak deşifre ediliyordu.

7. Navajo (Navaho) konuşmacıları

Belki de tarihteki en ilginç şifreleme yöntemlerinden biri Amerikan Deniz Piyadeleri tarafından hayata geçirildi. II. Dünya Savaşı sırasında, hiç kimsenin kıramayacağı bir kod oluşturmak ve bu sayede güvenli iletişim kurmak isteyen askerlerin aklına oldukça ilginç bir çözüm geldi. Amerika’daki yerli unsurlardan olan Navajo ulusuna mensup kişiler orduya alındı. Çünkü dilleri değil Japonya ve Almanya gibi düşman memleketlerde, yıllardır üzerinde yaşadıkları Amerika’da dahi doğru düzgün bilinmiyordu.

Kaynak: 1